Aikido jest bardzo specyficzną sztuką walki, gdyż jej bogaty repertuar techniczny (ponad 10 tyś wariantów technik) jest ściśle związany z zasadami filozoficzno etycznymi tego systemu. Techniki, które zostały zbudowane w oparciu o filozofię służą praktycznemu wcieleniu jej w życie. Etyka aikido polega na uświadomieniu przeciwnikowi, że walka jest bez sensu.
Przeciwnik jest człowiekiem, którego coś trapi i który z tego powodu chce nam zrobić coś złego. Nie znaczy to jednak, że mamy się do niego upodabniać.
Kiedy zaatakuje mieczem niech tnie powietrze, aż wyda mu się to bezsensowne.
Niech kłuje nożem w pustkę, zadaje ciosy, które go tylko zmęczą, próbuje chwytów, które nic nie chwytają.
Niech przenika przez obrońcę, jak przez mgłę lub odbija się od niego łagodnie, jak płatki śniegu od szybko wirującej kuli.
Wówczas zrozumie, że atak i agresja nie mają sensu.
Odejdzie pokonany, lecz w istocie bogatszy w człowieczeństwo.
Aby móc w praktyce zrealizować zasadę "walki bez walki" należy dysponować niezwykłymi umiejętnościami, które powinny stwarzać możliwości pozytywnego rozstrzygnięcia konfrontacji nawet z kilkoma silniejszymi od broniącego się przeciwnikami, przy czym to rozstrzygnięcie powinno dokonać się zgodnie z zasadami etycznymi systemu. Aikido pozwala na nabycie takich umiejętności w toku żmudnego, długotrwałego treningu.
Osią spajającą zarówno filozoficzny jak i praktyczny - "techniczny" aspekt tej sztuki walki jest zasada "wirującej kuli". W aikido tak jak w wielu innych sztukach walki centralne miejsce zajmuje pojęcie "ki" - energii wypełniającej cały wszechświat, a więc także człowieka. Specyficznym dla aikido jest sposób wykorzystania tej energii, która nie jest koncentrowana w punkcie po przez zadanie ciosu lub przeciwstawienie się mu blokiem lecz staje się ona płynącym strumieniem.
Siła wbijanego sztyletu jest niszcząca, ale można go złamać. Kto zaś potrafi zawrócić strumień?
Aikido nie przeciwstawia sile atakującego siłę broniącego się. Broniący się aikidoka wykorzystuje siłę napastnika kontrolując kierunek jej działania i w odpowiednim momencie "dokładając" swoją. Ueshiba (18kb) Podstawą obrony jest unik - zejście z linii ataku przez zwrot lub całkowity obrót ciała. Analizując techniki aikido można w bardzo uproszczony sposób spróbować przedstawić jak realizowana jest zasada "wirującej kuli". Aikidoka rozprasza atak przeciwnika wykorzystując jego siłę do wprowadzenia go w ruch po okręgu, w którego centrum znajduje się broniący. Zostaje zmieniony kierunek oddziaływania siły, a jednocześnie w czasie ruchu obrotowego powstaje siła odśrodkowa umożliwiająca wytrącenie przeciwnika z równowagi. W efekcie przeciwnik pokonuje się prawie sam własną siłą przy niewielkim udziale aikidoki kontrolującego jego działania. W filozoficznym ujęciu aikidoka po przez zjednoczenie umysłu z ciałem w działaniu kontroluje swoje centrum "seika tanden" - pokrywające się ze środkiem ciężkości, otwiera się na otaczający go wszechświat i osiągając jako jego cząstka pełną z nim harmonię, staje się niejako sam wszechświatem, a więc centrum wokół którego, a może raczej w którym porusza się przeciwnik. Dzięki temu aikidoka "zjednoczony z wszechświatem" jest w stanie kontrolować działania przeciwnika, który także jest przecież jego cząstką.